ABD ve Çin Yapay Zekâ Risklerini Görüşmek İçin Cenevre’de Bir Araya Geldiler – Heybet Akdoğan

Sınıflandırma, tahmin etme ve karar alma gibi bilişsel fonksiyonlarını yapabilmek için, insan zekâsını taklit eden ve tecrübelerle kendini geliştiribilen yapay zekâ (YZ) yazılımları, dünyanın her tarafında, gün geçtikçe gelişen ve yaygınlaşan bir teknoloji.

Mevcut veri bankaları kullanılarak gelişimleri ve zamanla yeni veriler yüklenerek tecrübeleri oluşan YZ sistemi, dünya çapında büyük bir merak ve ilgi odağa olmaya devam ediyor. İnsan zekâsının bilişsel fonksiyonlarını icra edebilecek aşamaya kadar ilerleyen ve adına “Yapay Genel Zekâ” denilen YZ sistemi, her geçen gün, farklı durumlar ve görevler karşısında çok fonksiyonlu kararlar alarak, hayatımızın her alanını kuşatıyor. YZ teknolojisi yaşamımızın her alanına müdahil oldukça; bir doktor gibi hastalığımıza teşhis koyabiliyor.

Bir tercüman gibi istediğimiz dili, bizlere tercüme edebiliyor. Bir danışman gibi herhangi bir şirkette danışmanlık hizmeti verebiliyor. Sanat ve kültür alanına kadar kullanılabilen YZ sistemlerinin, sanatsal eser üretebilme yetenekleri dahi olumlu sonuçlar alınarak deneniyor. Tüm bu gelişmelerle birlikte, YZ’nin olumlu ve olumsuz yönleride tartışılıyor. Yapay zekânın avantajları ve dezavantajları aynı zamanda devletler arasında konuşulan stratejik konulardan bir tanesi.

ABD Başkanı Joe Biden ve Çinli mevkidaşı Şi Cinping, yapay zekâ konusunu konuşmak için 14 Mayıs’ta Cenevre’de temsilcilerle birlikte bir araya geldiler. Çin’in ve ABD’nin yapay zekâyı ulusal öncelik haline getirmesi; hem sivil hem askeri alanda ABD ve Çin’in, YZ konusunda bir araya gelmelerini zorunlu kıldı. Cenevre diyaloğunda ABD, Çin’in yapay zekâ kullanımına ilişkin kaygılarını dile getirdi. Rakip gördüğü Çin ile arasındaki, YZ iletişimsizliğini gidermek için, Şi Cinping’le bir araya gelen Biden; Beyaz Saray, Dış İşleri ve Ticaret Bakanlıklarından da yetkilileri yanında bulundurdu.  Biden yönetimi, yapay zekâ teknolojisini, Çin ve Rusya gibi ülkelerden korumak için; ChatGPT gibi popüler sohbet robotlarına güç veren ve ABD tarafından geliştirilen tescilli yapay zekâ modellerine, güvenlik duvarları koymayı planlıyor. Bu nedenle iki rakip ülke, yapay zekâ kurallarını şekillendirmek için kıyasıya bir mücadele halindeler. Yapılan toplantıda iki ülkenin liderlerinin yanısıra, temsilcilerde söz haklarını kullandılar.

Cenevre’de yapılan görüşmede Çin’li yetkililer, ABD’de dahil olmak üzere, uluslararası toplumla iletişimi güçlendirmeye hazır olduklarını, fakat ABD’nin YZ alanında, Çin’e uyguladığı kısıtlamalara ve baskılara karşı, ciddi karşılık vereceklerini vurguladılar. Yapay zekâ teknolojisi, Çin’li yetkililerin altını çizdikleri sözlerden de anlaşıldığı gibi; ülkeler arası diyalog konularının ve karşılıklı konumlanmaların gelişen belirleyicisi…

Özellikle dünyada, kendinden üstün bir devleti hazmedemeyen ABD için YZ, egemenliğin yeni bir güç kaynağı durumunda. Çin açısındanda YZ, aynı niceliğe ve niteliğe sahip.

Bu bakımdan yapay zekâ teknolojisi, gelecek yüzyılımızda, ülkelerin kaderlerini tayin edecek kadar, çok boyutlu bir mesele olarak, dünya gündemini şekillendirecek.

Heybet AKDOĞAN

Yazarın diğer yazıları için tıklayınız…