Kaan Tanyeri’den, “Tuğrul Keskin ve Ürperti” Söyleşisi

20 Nisan 2023 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nin Kitap Ekinde, Kaan Tanyeri’nin, Şair Tuğrul Keskin ile gerçekleştirdiği bir söyleşi yer aldı. Söyleşide, Tuğrul Keskin’in 16. kitabı “Ürperti”, şiir yaşantısı, şiire bakışı, şairin gelenek ile ilişkisi konu edildi. Söyleşinin bir bölümünü “Beşinci Sanat” okurlarıyla paylaşıyoruz.

…

Kaan Tanyeri: Günceliğin getirdiği sayısız sorun karşısında duyarlılığını ve umudunu yitirmeyen bir şair olarak toplumcu gerçekçi şiiri “Ürperti”yle yaşatmaya devam ediyorsunuz. “Ürperti”nin şiir yolculuğunuzdaki yeri nedir?

Tuğrul Keskin: Öncelikle son beş yılın şiirleri olduğu için önemli. Daha da önemlisi; bir beş yıl daha çekmişiz, demektir bu dünyanın kahrını… Benim şiirim genel olarak acının, isyanın, direnişin, aşkların şiiridir. Ben kötüden ya da insandaki eksiklikten daha çok tamamlanmışı ve iyi olanı görerek yazmaya çabalıyorum. Sözgelimi şiirini yazdığım insanın teslimiyetini görmek yerine onun mücadele isteğini, isyanı görürüm. Benim şiirim insanı geleceğe hazırlar. “Ürperti”nin şiir yolculuğumdaki asıl önemi ise şurada: 43 yıllık şiir yayınlama yaşantımın yirmi üç yılını büyük bir “ürperti”yle geçirdim. Bütün kahırlı zamanların bitişi gibi, ürpertiyle geçirdiğim zamanın bitişini bu kitapla göreceğim.

Kaan Tanyeri: Karanlığa karşın umudunu yitirmemiş bir şair, iyimser dizeler… Bu iyimserlik, 40 Kuşağı’nda baskın olmasa da evrensel toplumcu gerçekçi anlayışın bir ilkesi. “Ürperti”den hareketle iyimserlik ve umut açısından poetikanızı değerlendirir misiniz?

Tuğrul Keskin: Ben; eşit, kardeş ve sınırların olmadığı bir dünyada yaşama özlemi olan bir şiir emekçisiyim. İnsanı varlığının bütün eksik ve fazla yönleriyle kabul ederim, “insana özgü hiçbir şeyi yabancı görmem”. İşte, bu diyalektik bakış açısı ve yaşam tarzı kişiyi iyimser ve kötülükler karşısında umutlu, dirençli yapabiliyor. Bizim öncülümüz kuşağın insanları (şairleri, yazarları, komünistleri) büyük acılar çektiler, yaşadılar ama en umutsuz anlarında bile umutla düşlediler ve yazdılar; geleceğe (bizlere) umutlu düşünceler, şiirler, metinler bıraktılar. Bunun için hiçbirimizin umutsuz olmaya hakkı yoktur. Çünkü umutsuzluk bir yanıyla yenilgidir. Yenilgiyi asla kabul etmem, edemem! İnsan bilinçli ve bağlı bir varlıktır. O bilinç, bizleri geçmişimize bağlar ve oradan da geleceğe kuşkusuz…

Kaan Tanyeri: Ürperti’nin uzam ve zamanla olan yönüne değinmek isterim. “Dünyanın her yerinden odamıza sızan acılarımız…” gibi dizelerinizden de çıkarımlanacağı üzere dünyayı esenliksiz bir uzam olarak görüyorsunuz. Bu nedenle esenlik arayışına çıkarak aradığınızı memleketinizde, çocukluğunuzda ve İzmir’imizde buluyorsunuz. “Anneli evimizdeki gibi huzurlandım” ve benzeri dizeleriniz, psikolojik açıdan bize bunları sunuyor. Bu konuda neler söylersiniz?

Tuğrul Keskin: Dünyamızı, yaşamlarımızı kuşatan yeniçağın acıları çok sarsıcı. Yalnızca şiir yazan birisi açısından değil en sıradan insan için de, doğa için de, diğer canlılar için de böyle. Yine de bunca acıdan umutla bir esenlik, iyilik çıkarmaya çabalıyorum…“İnsanın tek yurdu çocukluğudur” diyordu birisi. Evet, böyledir. Belki bunun için durmaksızın çocukluğuma, annemin yaşadığı günlere ve Iğdır’daki karlı fakat sıcak evimize dönüyorum. Evet, sıcaklığı, şefkati, merhameti, umudu yeniden yeşertmeyi çocukluğumun labirentinde arıyorum bazen ama hangimiz yapmıyor ki!

Ürperti / Tuğrul Keskin / Everest Yayınları / 134 s. / 2023

Beşinci Sanat